در این مجموعه مشاور تحصیلی نقش مهمی در هدایت و حمایت دانش‌آموزان دارد، به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا استعدادها و علایق خود را شناسایی کرده و بهترین مسیر تحصیلی را انتخاب کنند.
یکی از ابزارهایی که در این راه به کار گرفته می‌شود، جلسات مشاوره به صورت فردی با هر دانش‌آموز است تا نیازها و چالش‌های تحصیلی آنها به طور خاص بررسی و راهکارهای مناسب ارائه شود. پیشرفت دانش‌آموزان در آزمون‌ها نیز همواره مورد توجه قرار گرفته و درصورت مشاهده‌ی پیشرفت، تشویق می‌شوند تا انگیزه‌ی آنها برای ادامه مسیر تقویت شود.
یکی دیگر از ابتکارات مدرسه، ارائه‌ی کارنامه‌ای مختص مدرسه اندیشمند به نام “کارنما” است. این کارنما عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان را در سه سطح دانش،فهم و کاربرد و به صورت دقیق‌تر و جامع‌تر از کارنامه‌های معمول نمایش می‌دهد و طی برگزاری جلسات مشاوره و تحلیل کارنماها به والدین و دانش‌آموزان کمک می‌کند تا بهتر در جریان پیشرفت و نقاط قوت و ضعف تحصیلی قرار بگیرند.
در هدایت تحصیلی پایه نهم، مسائل زیر از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند:
1. شناخت استعدادها و علایق : آزمون‌های رغبت و توانایی: این آزمون‌ها به دانش‌آموز کمک می‌کنند تا علایق و استعدادهای خود را در زمینه‌های مختلف شناسایی کند. نتایج این آزمون‌ها به همراه سایر عوامل در تعیین رشته مناسب نقش دارند.
خودآگاهی: دانش‌آموز باید درک درستی از نقاط قوت و ضعف، ارزش‌ها و اهداف خود داشته باشد. فکر کردن به دروس مورد علاقه، فعالیت‌هایی که از انجام آنها لذت می‌برد و مهارت‌هایی که در آنها قوی‌تر است، در این زمینه کمک‌کننده است.
2. عملکرد تحصیلی : نمرات دروس تخصصی: نمرات دانش‌آموز در دروس مرتبط با هر رشته تحصیلی (مانند ریاضی و علوم برای رشته ریاضی و تجربی، ادبیات و مطالعات اجتماعی برای رشته انسانی) اهمیت زیادی دارد و نشان‌دهنده میزان آمادگی او برای موفقیت در آن رشته است.
میانگین کل نمرات: عملکرد کلی دانش‌آموز در طول دوره متوسطه اول نیز مورد توجه قرار می‌گیرد.
3. نظر و راهنمایی : نظر مشاور مدرسه: مشاور تحصیلی با بررسی نتایج آزمون‌ها، عملکرد تحصیلی و صحبت با دانش‌آموز و والدین، راهنمایی‌های تخصصی در زمینه انتخاب رشته ارائه می‌دهد.
نظر معلمان: دیدگاه معلمان در مورد توانایی‌ها و استعدادهای دانش‌آموز در دروس مختلف نیز مهم است.
نظر والدین: والدین با شناخت فرزند خود و در نظر گرفتن شرایط خانوادگی و اجتماعی، می‌توانند نقش مهمی در فرآیند تصمیم‌گیری داشته باشند.
نظر خود دانش‌آموز: در نهایت، این خود دانش‌آموز است که باید با آگاهی کامل و بر اساس علاقه و شناخت خود، تصمیم نهایی را بگیرد.
4. اطلاعات درباره رشته‌های تحصیلی و بازار کار: آشنایی با شاخه‌ها و رشته‌های مختلف: دانش‌آموز باید اطلاعات کافی درباره محتوای درسی، فرصت‌های شغلی و آینده تحصیلی هر رشته داشته باشد.
بررسی بازار کار: آگاهی از نیازهای بازار کار و رشته‌های مورد تقاضا می‌تواند در انتخاب رشته‌ای که آینده شغلی بهتری داشته باشد، موثر باشد.
5. فرآیند هدایت تحصیلی : تکمیل فرم‌های هدایت تحصیلی: دانش‌آموز و والدین باید فرم‌های مربوط به هدایت تحصیلی را به دقت تکمیل کنند.
اولویت‌بندی رشته‌ها: دانش‌آموز باید رشته‌های مورد نظر خود را بر اساس اولویت علاقه و توانایی‌هایش مرتب کند.
ثبت‌نام در سامانه: انجام مراحل ثبت‌نام در سامانه مربوطه (مانند my.medu.ir در حال حاضر) برای نهایی شدن انتخاب رشته ضروری است.
به طور خلاصه، هدایت تحصیلی پایه نهم فرآیندی جامع است که نیازمند توجه به ابعاد مختلف شخصیتی، تحصیلی و اطلاعاتی دانش‌آموز است تا او بتواند بهترین انتخاب را برای آینده تحصیلی و شغلی خود داشته باشد. در این مسیر، همکاری دانش‌آموز، والدین، مشاوران و معلمان نقش کلیدی ایفا می‌کند.
یکی از اولین چالش‌های سرنوشت ساز زندگی هر انسان انتخاب رشته می باشد . دانش آموزان متوسطه ۱ در پایه نهم ، جهت انتخاب رشته نیازمند هدایت تحصیلی می‌باشند . این مجموعه جهت راهنمایی دانش‌آموزان در این امر مهم به صورت تخصصی مواردی همچون انجام تست‌های استعدادیابی ( گاردنر ، mbti ، ریون ، نئو ) و تحلیل آنها معرفی رشته‌ها ، عوامل موثر بر انتخاب رشته ، علاقه و رغبت ، استعداد ، سوابق تحصیلی ، ملاک‌های مهم در انتخاب شغل ، جهت گیری شغلی ، بازار کار و نیاز جامعه را مورد بررسی قرار داده و به صورت انفرادی عزیزان را در جهت رقم زدن آینده روشن سوق می‌دهد.
جهت انجام شدن به بهترین نحو این مهم برنامه ذیل برای پایه نهم توسط مشاور این پایه تدوین شده است.
1-توضیح روند و فرایند هدایت تحصیلی
2-آشنایی دانش آموزان با رشته های مختلف و شغل ها و آینده شغلی هر رشته ،واحد های درسی مربوط به هر رشته و بررسی بازار کار هر رشته و شغل از طریق لینک و کلیپ و ویدئو و در صورت امکان بازدید از فضاهای شغلی
3-شناخت دانش آموزان از علایق و استعدادهایشان ،خودآگاهی و خودشناسی و آشنایی با تیپ های شخصیتی با کمک گرفتن از آزمون های استاندارد روانشناسی
4-مشاوره های فردی با دانش آموزان برای شناخت انگیزه و استعدادهای فردی دانش آموز
5-بررسی نمرات دانش آموزان در سه سال متوسطه و نقاط قوت و ضعف آنها
6-جلسات مشاوره با اولیا برای شناخت نظر خانواده در ارتباط با انتخاب رشته دانش آموز
هدایت تحصیلی در مدارس فرآیندی است که به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا با شناخت بهتر از استعدادها، علایق، و توانمندی‌های خود، تصمیم‌گیری‌های آگاهانه‌تری در مورد انتخاب رشته‌های تحصیلی و شغلی داشته باشند. این فرآیند در سال‌های آخر دبیرستان یا در برخی کشورها از پایه نهم آغاز می‌شود. اهداف اصلی آن عبارتند از:
- شناسایی استعدادها و توانمندی‌ها: از طریق تست‌ها و مشاوره‌های فردی، به دانش‌آموزان کمک می‌شود تا قابلیت‌ها و علایق خود را بهتر شناسایی کنند.
- راهنمایی برای انتخاب رشته و شغل: هدایت تحصیلی به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا با توجه به علاقهمندیها و نیازهای بازار کار، انتخاب‌های درست‌تری در زمینه تحصیل و آینده شغلی داشته باشند.
- کاهش استرس و اضطراب انتخاب رشته: مشاوره‌های هدایت تحصیلی می‌توانند به دانش‌آموزان در تصمیم‌گیری آگاهانه و کاهش فشارهای روانی ناشی از انتخاب رشته کمک کنند
تست هوش گاردنر یا همان تست هوش چندگانه ، یک آزمون بسیار جالب برای سنجش استعداد و توانایی های شما در هشت زمینه مختلف است. طبق آزمون هوش چندگانه گاردنر ، همه انسان‌ها دارای انواع مختلفی از هوش هستند؛ در واقع یک فرد باهوش، نباید فقط ضریب هوشی (IQ) بالایی داشته باشد؛ در این نظریه برای سنجش توانمندی‌ها و استعدادهای یک انسان، ضریب هوشی را در 8 بخش زیر اندازه می‌گیرند:
1. هوش تصویری – فضایی
2. هوش کلامی – زبانی
3. هوش منطقی – ریاضی
4. هوش بدنی – جنبشی
5. هوش موسیقایی
6. هوش درون فردی
7. هوش برون فردی
8. هوش طبیعت گرا
تست هوش رایگان گاردنر با اندازه گیری میزان مشخص هر یک از این هوش‌ها به شما می گوید که در چه زمینه‌هایی مستعد هستید، چه توانایی‌هایی دارید و بهتر است چه مشاغلی انتخاب کنید.بیشترین امتیاز مربوط به هر هوش ۵۰ است و شما می توانید با مقایسه عدد بدست آمده زمینه استعدادی خود را بسنجید. بازه سنجش امتیازهای هر بخش به صورت زیر است:
1. کمتر از 20 : پایین
2. 20 تا 30 : متوسط
3. 30 تا 40 : خوب
4. 40 تا 45 : زیاد
5. 45 تا 50 : خیلی زیاد
اگر امتیاز هوش چندگانه شما در هر بخش پایین است اصلا نگران نباشید؛ گاردنرمعتقد است هوش های هشتگانه قابل آموزش هستند و هر فرد ممکن است بتواند چند جنبه هوشی خود را تقویت کند. همین حالا می توانید به صورت رایگان تست هوش چندگانه خود را در آزمون گاردنرکاران اندازه بگیرید و نتیجه آن را ببینید. بالاترین امتیاز در این بخش ۵۰ است.
تست MBTI، یک پرسشنامه روان‌سنجی فردی است که برای شناسایی نوع شخصیت، نقاط قوت و اولویت‌های افراد طراحی شده است. این تست توسط ایزابل مایرز (Isabel Myers) و مادرش کاترین بریگز (Katherine Briggs) و بر اساس کارشان بر روی تئوری کارل یونگ (Carl Jung) درمورد انواع شخصیت تهیه شده است.
امروزه، تست MBTI به‌عنوان یکی از از پرکاربردترین ابزارهای روانشناسی در دنیا شناخته می‌شود.
بر اساس پاسخ‌های داده شده به تست MBTI، افراد یکی از ۱۶ نوع شخصیت را دارند. هدف تست این است که افراد، ویژگی‌های شخصیتی خود را از جمله علاقهمندیها، نقاط قوت، ضعف، اولویت‌های شغلی احتمالی و سازگاری با افراد دیگر را بیشتر کشف و درک کنند.
هیچ‌کس «بهترین» شخصیت را ندارد و شخصیت هیچ‌کس، «بهتر» از شخصیت فرد دیگر نیست. همچنین این تست به‌دنبال پیداکردن اختلاف عملکرد یا ناهنجاری نیست؛ در عوض، هدف آن فقط این است که درباره خودتان بیشتر بدانید.
تست ریون که به آن را ماتریس ریون هم می‌گویند، یا به اختصار RPM، مجموعه‌ای از تست‌های غیر زبانی است که از ابزارهای رایج اندازه‌گیری استدلال قیاسی، توانایی درک مفاهیم انتزاعی و سنجش قوه ادراک استفاده می‌کند. تست هوش ریون یکی از انواع تست هوش است که معمولا در زمینه های آموزشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این آزمون ۶۰ سؤال دارد و برای سنجش استدلال انتزاعی افراد به‌عنوان بخشی از هوش عمومی انجام می شود.
تست ریون مشهورترین آزمونی است که برای بازه سنی ۵ سال به بالا طراحی شده‌است. ساختار این آزمون از ۶۰ سؤال تشکیل شده‌است که به‌صورت پاسخ چند گزینه‌ای (۶-۸ گزینه) طراحی شده‌است. ترتیب چیدمان سؤالات از آسان به سخت است. این آزمون، هوش استدلالی و هوش عمومی فرد را اندازه‌گیری می‌کند.
پرسشنامهٔ شخصیتی نئو (به انگلیسی: NEO Personality Inventory) یک ابزار خودگزراشی برای اندازه‌گیری صفات شخصیتی است که توسظ کاستا و مک کری ساخته شده‌است. این صفات شخصیتی بر اساس صفات شخصیتی یک جامعه بهنجار توصیف می‌شوند. پرسشنامه نئو از مدل پنج عاملی شخصیت FFM گرفته شده‌است و در دو نمونه بلند و کوتاه موجود می‌باشد. جنبه‌های شخصیت و جنبه‌هایی گه در پرسشنامه نئو مورد بررسی قرار می‌گیرند عبارت‌اند از:
روان‌رنجورخویی neuroticism: اضطراب، خشم، افسردگی، خودآگاهی، تکانشگری، آسیب‌پذیری.برون‌گرایی extraversion: خون‌گرمی، معاشرتی بودن، جسارت، فعالیت، هیجان خواهی، هیجان‌های مثبت.استقبال از تجربه openness: تخبل، زیبایی‌شناسی، احساسات، اعمال، ایده‌ها، ارزش‌ها.موافقت agreeableness: اعتماد، درستکاری، نوع دوستی، پیروی، فروتنی، همدردی یا ذهن گرایی.وظیفه‌شناسی conscientiousness: رقابت و کارایی، نظم، وجدان کاری، پیشرفت گرایی، انضباط شخصی، تعمق یا ژرف اندیشی.
تست شخصیت شناسی نئو را می توان پرکاربردترین آزمون روانشناسی به ویژه در مطالعات علمی دانست. مهمترین موارد استفاده این آزمون عبارتند از:
خودشناسی و افزایش توانمندی فردی مشاوره شغلی و انتخاب حرفه مناسب مشاوره تحصیلی و انتخاب رشته مناسب مشاوره ازدواج و مشکلات ارتباطی غربال گری منابع انسانی در محیط های تجاری و صنعتی پژوهش ها و مطالعات علمی